Plankote Nedir?

(Plankotede Bulunması gerekenler ve Yönetmelik ve Literatür taraması.) 

Türkiye’de “plankote”yi baştan sona tanımlayan tek bir ulusal Plankote Yönetmeliği yok. Çerçeveyi ulusal ölçekte BÖHHBÜY (Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği) belirliyor; belediyeler ise ruhsat süreçlerinde “kot-kesit / yol kotu – plankote” işini kendi teknik şartnameleriyle tarif ediyor. Mimari projelerdeki “±0.00” ilişkisi de Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği ve proje sunuş standartlarıyla bağlanıyor.

Olmazsa olmaz içerik (plankote paftasında bulunması gerekenler)

  1. Kimlik ve jeodezik referans
  • Ada-parsel, pafta bilgisi, çalışma ölçeği (1/200–1/1000), tarih, müellif imza-kaşe.
  • Koordinat/ yükseklik sistemi: TUREF/ITRF96 (X,Y,Z) ve TUDKA99’a dayalı ortometrik yükseklik (H). Kullanılan yöntem (RTK/CORS, yersel TS), doğruluk sınıfı/ölçü standardı belirtilmeli

 

  • 2.Kadastral ve İmar verisi (üst veri olarak)
  • Tapu kayıtları, aplikasyon krokisi, imar çapı; parsel sınırı ve komşuluklar. İdarece sağlanan imar/altyapı krokileri (yol, kanalizasyon, içme suyu, elektrik, telekom, doğalgaz) paftaya işlenmiş olmalı.

 

  • 2. Topografya
  • Yeterli yoğunlukta detay noktasıyla üretilmiş eş yükselti eğrileri (aralığı talebe göre, genelde 0.50–1.00 m) ve kırık çizgiler (bordür, şev kırıkları, duvar üst/alt hatları, dere kenarı vb.).

 

  • 3. Mevcut yapılar ve sınır elemanları
  • Bina oturumları, merdivenler, çıkıntılar; bahçe duvarı/istinat, çit, kapı-giriş, tretuvar ve yol köşe/bordür üst kotları. Bu bilgiler ruhsat sürecindeki kot-kesit / yol kotu belgesiyle doğrudan ilişkilidir.

 

  • 4.Altyapı unsurları
  • Rögar kapakları, bacalar, ızgaralar, vanalar, kapak kotları; onaylı altyapı krokileri ile tutarlı işaretleme.

 

  • 5. Kot ilişkileri ve ±0.00
  • Mimari projede esas alınan ±0.00’ın plankote röper kotuna bağlanışı paftada belirtilmeli (not/tabloda). Planlı Alanlar ve mimari sunuş standartları, ±0.00’ın tanımını ve nasıl yazılacağını tarif eder.

Not: Doğal varlık/korunacak ağaç gibi kalemler belediyeye göre zorunlu tutulabiliyor; birçok idare ağaç revizyonunu Plan-Proje birimleri altında yürütüyor.

Arazide ölçülecekler (pratik saha kontrol listesi)

  • Kontrol ağı: En az C4 sınıfında poligon/yer kontrol noktası tesisi, dengeleme (yatay-düşey). Röper kotu oluştur.
  • Yükseklik sistemi: Ortometrik kot (TUDKA99), jeodezik nivelmanla bağla veya RTK + nivelman kombinasyonu kullan.
  • Detay alımı: RTK/CORS (TUSAGA-Aktif) veya Total Station ile; kırık çizgiler boyunca yeterli sıklıkta nokta (bordür üst/alt, şev kırığı, duvar üst/ayağı, dere kenarı, yol eksen-kenar).
  • Altyapı ve yapısal detay: Rögar kapak kotları, ızgara ağızları, baca ağızları, vana-hidrant, aydınlatma/trafo/direk; bina köşe/saçak-taban karakteristik noktaları.
  • Teslim verisi: Ham ölçü verisi (kayıt ünitesi/CSV), koordinat-kot listeleri, çizim (DWG/DXF), eş yükselti ve açıklama notları; idarenin istediği ortamda dijital teslim. (Örnek teknik şartname bunu açıkça ister.)

Mevzuat ve uygulama dayanakları (özet)

  • Ulusal çerçeve – BÖHHBÜY (26.06.2018 RG 30460 m.)
    Büyük ölçekli haritaların üretiminde standartları, TUREF/ITRF96 ve TUDKA99’a dayalı konum-yükseklik referanslarını ve teknik esasları tanımlar. Her kamu/özel üretim bu yönetmeliğe uymak zorundadır.
  • Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği
    Ruhsata esas kavramları (bina yüksekliği, subasman/zemin kotu, ±0.00 vb.) tarif eder; dolaylı olarak kotlandırma–plankote ilişkisini belirler.
  • Yerel idare uygulamaları (örnekler)
    İBB ve ilçe belediyeleri “Kot-Kesit / Plankote”yi hizmet ve şartnamelerinde açıkça ister; süreç ve evrakları listeler (ör. Boğaziçi İmar Şube Md. hizmet standartları).
  • Teknik şartname örnekleri
    Somut bir “Plankote Teknik Şartnamesi” örneğinde; ölçüm yöntemi (RTK/TS), poligon sınıfı, ortometrik kot, altyapı krokilerinin işlenmesi, eş yükselti üretimi ve teslim formatları ayrıntılıdır. (https://diyarbakir.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_04/09164113_Plankote.pdf– 2021)
  •  Karayolları’nın plankote iş kalemleri de kontrol ağı, nivelman ve detay yoğunluğunu tarif eder (yol projeleri için ama yöntem aynıdır).

“İçtihat” boyutu: Yargı kararlarıyla belirlenmiş bir “plankote standardı” bulunmuyor; uygulama ağırlıkla BÖHHBÜY + yerel belediye teknik şartnamesi ekseninde yürütülüyor. (İdarelerin hizmet/iş akış belgeleri bu pratiği doğruluyor.)

Hızlı saha-ofis kontrol listesi

  • Jeodezik: YKN + röper, TUREF/ITRF96, TUDKA99 → kot bağlantısı yapılmalı
  • Kadastral/imar: Çap + aplikasyon krokisi + imar verisi üstveri olarak işlenmiş.
  • Detay: Yol-bordür, tretuvar, duvar/istinat (üst-alt), şev kırıkları, dere/ark, basamak-rampa, bina köşeleri, kapı-eşik karakteristikleri.
  • Altyapı: Rögar/ızgara/vana/baca, elektrik-telekom elemanları.
  • Topografya: Eş yükselti + kırık çizgiler; nokta listesi ve semboloji.
  • Pafta notları: Ölçüm yöntemi (GNSS/TS), doğruluk, datum, ±0.00 ile plankote röperi bağlantısı.
  • Teslim: Ham veri + DWG/DXF + PDF pafta + rapor/ölçü krokileri.